zondag 27 oktober 2013

Herfstkleuren in de sloot

Geniet u ook zo van de herfstkleuren? Wist u dat op veel sloten ook herfstkleuren zijn te zien? Momenteel verkleuren de geschubde blaadjes van de kroosvarens van blauwachtig groen naar indrukwekkend steenrood, de kleur van gravel.
Kroosvarens zijn geen kroos. De kleine ronde blaadjes op de foto zijn een van de soorten eendenkroos die ons land rijk is. Kroos kan bloeien, met onooglijke bloempjes, maar vermeerdert zich vooral vegetatief. Dat wil zeggen dat uit elk bladschijfje kroos zich weer een nieuw schijfje vormt. Kroosvarens zijn echte varens. Net zoals alle varens vermeerderen ze zich met sporen die zich aan de onderkant van het blad bevinden. In de winter sterven de plantjes af. Pas in de zomer komen ze terug. In de herfst breiden ze zich zo sterk uit dat ze hele sloten kunnen bedekken.



Oorspronkelijk kwamen kroosvarens al in onze streken voor. Maar tijdens de voorlaatste IJstijd, zo’n 150.000 jaar geleden, zijn ze uit ons land verdwenen. Aan het einde van de 19e eeuw heeft men in botanische tuinen twee soorten kroosvaren uit Amerika ingevoerd. Die verwilderden al snel. Een daarvan is de grote kroosvaren die ooit tot de Europese flora behoorde en nu dus als ‘exoot’ is teruggekeerd.
Groot kroosvaren komt vooral voor in voedselrijk water in West-Nederland. De plant leeft in symbiose met een blauwwier dat stikstof uit de lucht kan binden. De kroosvaren gebruikt deze stikstof voor zijn eigen ontwikkeling. Als de kroosvarens in de winter afsterven, wordt zo nog eens extra stikstof aan het water toegevoegd. Kroosvarens zorgen dus voor het nog voedselrijker worden van sloten!
Daarnaast groeien ze bij warm weer zo hard, dat de laag kroosvaren wel een decimeter dik kan worden. Dat levert problemen op voor het zuurstofgehalte van het water: vissen en andere waterdieren sterven daardoor. Waterschappen zullen dan ook proberen om de dikke laag te verwijderen, maar dat lukt niet overal. Er wordt momenteel onderzoek gedaan of kroosvarens biologisch te bestrijden zijn met een bepaald soort snuitkever uit Noord-Amerika. Omdat deze snuitkever alleen op kroosvarens zit, zou het een goede manier zijn om deze plantjes te bestrijden. Persoonlijk vind ik een beetje griezelig: een exoot bestrijden met een exoot.
Exoot of niet: geniet gewoon van de mooie herfstkleuren in de sloot. En laat u niet verleiden om eroverheen te lopen: het is geen tennisbaan!

(Deze tekst wordt in week 44 geplaatst in de Nieuwe Meerbode als IVN-column 'Natuur dicht bij huis')

Geen opmerkingen:

Een reactie posten